ODNOS KOMUNITARNOG I UPRAVNOG PRAVA U EVROPSKOJ UNIJI

Sažetak

Pravo može da bude smatrano kao društvena pojava i tradicionalno smatrano isključivo kao nacionalna pojava. Nastanak prava i postojanje vezani su za državu i određenu kulturu, a dejstvo mu je bilo ograničeno državnom teritorijom. Pravo koje se stvara u okviru evropskih zajednica, EZUČ, EZ, EUROATOM, naziva se pravo evropskih zajednica ili komunitarno pravo. Zbog specifičnosti komunitarnog prava, kako u postupku nastanka tako i u implementaciji, teško ga je definisati pomoću tradicionalnih metoda i definicija koje postoje za pravne sisteme. Zbog toga postoje različita tumačenja i teorije o pravnoj prirodi komunitarnog prava, o čemu ćemo kasnije više govoriti. Poslije stupanja na snagu Ugovora o EU (Mastrihtski ugovor 1993. godine), to pravo se naziva i pravom EU. Prilikom upotrebe službeni naziv je “pravo EU”, sve do stupanja na snagu Lisabonskog sporazuma, decembar 2009. godine, moralo se voditi računa da je komunitarno pravo nastajalo i da  i dalje nastaje u organima tri (od 2002. godine) europske zajednice i da ima nadnacionalni karakter, a da  se, s obzirom na nepostojanje sopstvenih legislativnih ovlaštenja Europske unije (u drugom i trećem stubu način odlučivanja je koncenzus, tj. međudržavna saradnja, i EU pozajmljuje  institucije od EZ-a), naziv “pravo EU” može se koristiti samo kao sveukupnost pravne regulative u Europskoj uniji. Logično je pitanje da li su komunitarno pravo i upravno pravo EU sinonimi. Da bi se dao ispravan odgovor na ovo pitanje, mora se razvoj evropskih integracija posmatrati kroz dva vremenska perioda. Prvi razvoj je eurointegracija i sa njima razvoj pravnog sistema u Europskim zajednicama i EU, od nastanka Europske zajednice za ugalj i čelik (EZUČ) 1952./53. godine,  pa do stupanja na snagu Lisabonskog ugovora, decembra 2009. godine. Drugi vremenski period je od stupanja na snagu Lisabonskog ugovora. Zapravo je velika povezanost komunitarnog prava EU sa upravnim pravom EU, te kako će se u daljnjem istraživanju vidjeti nemoguće je funkcionisanje pravnog sistema bez prisustva nekog od ovih elemenata.